Duurzame tuin? 12 tips voor duurzaam tuinieren

Een duurzame tuin begint een steeds grotere trend te worden. Deze trend richt zich niet alleen op het gebruik van duurzame materialen, maar ook op het aanleggen van een milieubewuste tuin waarin de natuur z'n gang mag gaan. Benieuwd hoe jij een duurzame tuin kunt creëeren?

De groene, duurzame tuin als nieuw tijdperk

De onderhoudsvrije en moderne tuintrends maken plaats voor duurzame tuinen, aangezien steeds meer mensen het plezier én het belang van een duurzaam stukje natuur in de achtertuin gaan inzien. De onderhoudsvriendelijke tegels mogen er weer uit en planten en bloemen komen daarvoor in de plaats. Een duurzame tuin zorgt namelijk voor minder wateroverlast, is beter voor het milieu en heeft een positieve invloed op de biodiversiteit. Daarnaast zorgt een groene tuin voor minder verzakking van de grond en trekt het dieren aan die letterlijk voor leven in de tuin zorgen. Bovendien zorgt een duurzame tuin voor een natuurlijk en puur gevoel. Een heerlijk gevoel van buitenleven - precies wat we in deze gekke tijden nodig hebben. Do we have to say more?

Tip 1. Een rijke en gezonde bodem

Een gezonde bodem is de basis voor een duurzame tuin. In de bodem wordt afval namelijk omgezet in voedingsstoffen voor een nieuw leven. De juiste bacteriën en schimmels in de bodem maken planten weerbaar tegen allerlei plagen en ziektes. Het gebruik van kunstmest of bestrijdingsmiddelen vernietigt echter dit natuurlijke systeem. Gebruik daarom biologische compost (zonder kunstmest!) of maak je eigen compost. Zelfs in de kleinste tuin en op het balkon is daar plek voor. Ik hanteer 8 basisregels voor het maken van je eigen compost. Door zelf te plantenresten en blad rustig te laten verteren hergebruik je GFT-afval én bespaar je bovendien geld.

Tip 2. Probeer regenwater op te vangen

Een betegelde tuin betekent vaak minder waterafvoer. De tegels kunnen namelijk geen water opnemen en het water zal dus direct richting het riool stromen. Het riool heeft echter niet genoeg capaciteit en het water zal in de straten, steegjes en tuinen blijven staan. Probeer daarom het riool zo min mogelijk te belasten en regenwater op te vangen. Door niet de hele tuin te bestraten geef je regenwater de kans om in de grond te sijpelen. Met beplanting in de tuin wordt een groot gedeelte van het regenwater opgevangen. Planten nemen namelijk veel water op en zorgen voor een vertraagde afvoer naar de bodem en het riool. Ook met een regenton kun je zelf water opvangen. Dit extra regenwater is namelijk goed te gebruiken om de tuin mee te sproeien, dieren drinken te geven of je kinderen er lekker mee te laten spelen.

Tip 3: Leg duurzame bestrating aan

Mocht je toch een gedeelte van jouw duurzame tuin willen betegelen, dan is het mooi om voor een zo'n natuurlijk mogelijke bestrating te kiezen. Belangrijk aandachtspunt is dat dat het regenwater gelijkmatig de grond in kan zakken. Deze waterdoorlatende tegels, ook wel grasbetontegels genoemd, worden steeds populairder in de duurzame tuin. Gebakken klinkers zijn hier een goed voorbeeld van: deze stenen laten het regenwater via de voegen weer terug vloeien in de natuur. Bovendien worden gebakken klinkers in Nederland geproduceerd en hebben dus een relatief korte transportduur. Naast gebakken klinkers zijn ook lokaal vervaardigd grind, split en schelpen duurzame en waterdoorlatende oplossingen om een bestrating aan te leggen.

Tip 4: Overweeg een natuurlijke afscheiding

Voor een natuurlijke afscheiding kun je kiezen voor een haag. Deze natuurlijke afscheiding is niet alleen duurzaam, maar ook een paradijs voor onder andere vogels en egels. Door te kiezen voor een combinatie van verschillende haagplanten blijft de haag het hele jaar door groen. Maar er zijn nog meer opties, zoals een betongaas schutting, een schutting van klimplanten of een houten schutting. Mocht je kiezen voor een houten schutting dan is het belangrijk om na te denken over het soort hout. Europees hardhout is over het algemeen een duurzame en verantwoorde keuze. Deze bomen groeien namelijk in het klimaat dat we in Nederland hebben en dit hout is beter bestand tegen schimmels en vocht. Controleer van te voren goed of het hout een FSC- of een PEFC-keurmerk heeft: deze keurmerken garanderen namelijk een verantwoord bosbeheer en houtproductie.

Tip 5: Kies voor duurzame zonwering

Met de stijgende temperaturen in Nederland wordt zonwering steeds belangrijker. Voldoende schaduw in de tuin zorgt voor een lagere temperatuur en voorkomt hitte-overlast. Ook op het gebied van zonwering zijn er steeds meer duurzamere opties mogelijk. Je kunt natuurlijk voor natuurlijke zonwering kiezen. Bijvoorbeeld door het plaatsen van een begroeide pergola of een parasolboom. Op deze manier wordt er schaduw gecreëerd door de tuin zelf. Wil je toch liever een zonnescherm of parasol kopen? Ga dan bijvoorbeeld voor 100% recyclebare materialen, zoals bijvoorbeeld de Solero Fratello parasol.

Tip 6: Creëer een inheems plantenparadijs

Tuinplanten zijn natuurlijk onmisbaar in een duurzame tuin. Niet alleen jij, maar ook de natuur wordt daar blij van. Tuinplanten zorgen namelijk voor een eigen ecosysteem en nemen CO2 op uit de lucht. In een duurzame tuin staan inheemse planten centraal: planten die niet geïmporteerd zijn en hier in Nederland veel voorkomen. Door te kiezen voor inheemse planten zorg je voor minder uitstoot, omdat de planten minder ver, of misschien wel helemaal niet, vervoerd hoeven te worden. Natuurlijke soorten zijn eigenlijk altijd inheems, denk bijvoorbeeld maar aan de vergeet-mij-nietjes, boterbloemen, wilde rozen en klaprozen. Veel hiervan bloeien ontzettend lang en zijn ook nog eens gemakkelijk te onderhouden!

Tip 7: Creëer een gevarieerde plantenmix

De mooiste en meest duurzame tuinen zijn die met een gevarieerde plantenmix in de borders. Het combineren van verschillende planten met elkaar wordt ook wel combinatieteelt genoemd: combinaties van planten maken zodat ze elkaar aanvullen om de groei en vitaliteit te stimuleren. Plant dus planten naast elkaar die elkaar versterken en houd hiermee de ziekten en plagen op een natuurlijke manier op afstand. Online kun je uitgebreide lijstjes vinden met welke planten juist wel goede buren zouden zijn en welke juist niet.

Tip 8: Ecologische tuin als decor voor fauna

In een milieubewust tuindecor is er niet alleen ruimte voor planten (flora), maar ook voor de dieren en insecten. Een milieuvriendelijke tuin betekent namelijk ook aandacht voor dieren. Vogels, egels, insecten (bijen en vlinders); ze zijn allemaal belangrijk in de levensloop van een ecologische tuin. Kies bijvoorbeeld voor planten die vlinders aantrekken, zoals de rode zonnehoed, de ijzerhard, duizendblad en de vlinderstruik. Bomen met een dichte takkenstructuur, zoals de berk of de knotwilg, zijn bij uitstek een toevluchtsoord voor vogels.

Tip 9: Maak plek voor een moestuin

Een plekje in de tuin nog over voor een eigen moestuin? Voedsel uit eigen moestuin is namelijk hét schoolvoorbeeld voor een duurzamer (buiten)leven. De kruiden, groentes en fruit zijn namelijk duurzamer dan uit de supermarkt, onder andere omdat je het groeiproces zelf in de hand hebt en de producten niet getransporteerd hoeft te worden. Bovendien houdt moestuinieren je lekker in beweging en kun je genieten van het buiten zijn en bezig zijn in de natuur. Ook voor de moestuin geldt: houd rekening met een organische grondbodem en slim watergebruik!

Tip 10: Natuurlijke en duurzame tuinmeubels

Natuurlijke duurzame tuinmeubels doen het goed in de tuin en geven een puur gevoel. Omdat tuinmeubelen prijzig zijn en buiten staan, is het van belang dat deze meubels van duurzame materialen gemaakt zijn en bestand zijn tegen wisselende weersomstandigheden. Materialen die lang meegaan zijn bijvoorbeeld aluminium, bamboe, wicker en hout. Met name houten tuinmeubels staan prachtig in een duurzame en natuurlijke tuin. Wil je het helemaal duurzaam aanpakken? Kies dan voor hout met een FSC-keurmerk of PEFC-keurmerk. Dan weet je helemaal zeker dat het gaat om duurzaam geproduceerd hout.

Tip 11: Energie besparen met led- of solarverlichting

Uiteraard mag sfeervolle verlichting in de tuin niet ontbreken. Tuinverlichting zorgt er namelijk voor dat je op de zwoele zomeravonden nog langer van je duurzame tuin kunt genieten. Ledlampen zijn de meest milieuvriendelijke optie en kunnen ook heel goed buiten gebruikt worden, bijvoorbeeld voor een overkapping of een tuinhuisje. Wil je nog duurzamer gaan? Dan kun je ook kiezen voor Solar tuinverlichting. Solar-verlichting werkt namelijk op zonne-energie, hierdoor verbruik je dus helemaal geen stroom en maak je alleen maar gebruik van de natuur.